శివ తాండవ కీర్తన

కైలాస మందు - కలవరమాయెను చూడవె పద్మా నా కొండనెక్కి
శివ దత్తుని సుందర నృత్యమదే మధ్య మధ్య నదె రుద్ర తాండవము

విష్ణుదత్తుడగు నాతో నృత్యము - చూడ వచ్చెనదె బ్రహ్మ దత్తుడును
ప్రళయ కాలమున ఇరువురమగుదుము - శివదత్తునిలో ఐక్యము చివరకు

ఒకడే దత్తుడు పరమబ్రహ్మము - త్రిమూర్తులాయన త్రిగుణ వేషములు
ఊహవిశ్వ రచనా వ్యూహమీవు - ఊహసుందరివి అనఘవు పద్మా !

మధుమతి ! లలితవు ! దుర్గవు ! కాళివి - రాజరాజేశ్వరివి ప్రధమోహవు
వాణియు లక్ష్మియు గౌరియు నీదగు - ముచ్చట గొలిపెడి ముద్దువేషములు

అనసూయాత్రులు ఆనందముతో - ఆలోకింపగ ఆసినులైరి
ఋక్ష పర్వతము నందున వారికి - దత్తపుత్రునిగ దత్తుడు నిలచెను

తకధిమి తకధిమి నంది మృదంగము - ప్రమధ గణంబుల వాద్యనాదములు
నర్తనలోలుడు నటరాజు శివిడు - తాండవమాడెను దత్తాత్రేయుడు

పదములకదనము వడివడిగాబడ - బహువిధ భంగిమ లంగములొప్పగ
గజ్జెల సవ్వడి ననుసరించెగా - కాలకంఠుని విచిత్ర నాట్యమున

గంతులువేయగ కాలికి చుట్టిన - కాల సర్పమదె కస్సుబుస్సుమన
గజ్జెల సవ్వడి ననుసరించెగా - కాలకంఠుని విచిత్ర నాట్యమున

శ్రీశైలరాయుని శివతాండవమున - చిందుల అందము లేమందునె చెలి
అప్సరసలె తమ నాట్యమేలయని - సిగ్గుతో తలల వంచిరి చూచుచు

కాశీపురపతి కాలిగంతులవె - కంపించె శేషుడల్లాడెను ధర
అదిరి దిక్కరులు కుంభస్థలముల - తొండములెత్తుచు ఘీంకరించినవి

కాలభైరవుని కరాళ వక్త్రము - ఫాలాక్షి వహ్ని దీధితి మెరుపుల
అట్టహాసముల చేయగ ప్రాణులు - గడగడ వణుకుచు పరుగులెత్తిరే

శివశివ భవ భవ శంభో ! హరహర ! - అనుచు మహర్షుల ఆర్తనాదములు
మిన్నుముట్టినవి శరణాగతితో - శాంతింప జేయ ఆ తాండవమును

కాలకంఠుడదె రుద్రతాండవము - చేసెను త్రిప్పుచు ఢమఢమ ఢక్కను
కైలాసాచల శిలా స్ఫటికములు - విస్ఫోటనముల బీటలు వారెను

విశ్వేశ్వరతను విభూతి చిందెను - వెచ్చ వెచ్చనిది పరమపావనము
నుదుట ధరింపగ ఇంద్రాదులంత - నక్కి నక్కి అట సంగ్రహించిరే

నందీశ్వరుడదె రంకెలు వేయును - గర్జింతురగో ! ప్రమధగణంబులు
చిందులు తొక్కెను చిరుత గణేశుడు - మయూర వాహనుడాడె మైమరిచి

ద్వాదశ లింగము లుజ్జ్వలమయ్యెను - గంగ పరవళ్ళు తొక్కుచు పారెను
నాగాభరణములాడె నాట్యమును - కంపించె చంద్ర కళయును సొగసుగ

గంగాధారల చినుకుల జల్లుల - చంద్ర రేఖ హిమ బిందువులెగురగ
రెండు కన్నులను చల్లని చూపుల - ఆనంద మొకసారి వెలయు

ఫాలాగ్ని చక్షు రుగ్రాగ్ని శిఖలు - ఎర్రని కాంతులు చిమ్ముచుండగను
అహి భూషల పుత్కారములందున - రుద్ర తాండవము చెలగునొకసారి

ఎర్రని జటలెగురగ పంచాస్యుడు - అట్టహాసముల తాండవమందున
ఎర్రజూలు ఎగురగ పంచాస్యుడు - దూకి గర్జించు రీతిగఁ దోచెను

శేషుని సహస్ర ఫణములదొర్లుచు - భూగోళమాడె బంతిని పోలుచు
దానిని నిలుప వేయి పడగలను - రొప్పుచు తిరిగెను పాదఘాతముల

భంభం నాదము లంబరమంటగ - శంఖ ధ్వనులను ప్రమధులు చేసిరి
అప్సరసలాడిరీక్షించి నాట్య - నవ్య భంగిమల నేర్చుకొనగ దివి

చుక్కల రాలెను ముక్కంటి చూపు - వర్షించు విస్ఫులింగములంటగ
సూర్యదేవుడును చిటపట లాడెను- ఏడు గుర్రములు సకిలించి నిలచె

శాంత నృత్యముల వీణలు మీటుచు - నారదతుంబురు లెగురుచు పాడిరి
రుద్రతాండవము లందున భయపడి - కల్ప వృక్షముల చాటున దాగిరి

అదురుచు బెదురుచు పరుగులెత్తుచును - ఆక్రందించిరి అసురేశ్వరులే
హరహర శంభో పాహి పాహియని - ప్రణతులఁ జేయుచు సాష్టాంగముగా

నటనములందున పదముల మృదుమృదు-నూపుర ఝలఝల రవములు చిందగ
సుందరేశ్వరుని శిరసున గంగా - లహరీ ధ్వనులవె తాళములాయెను

ఎగురుచు దూకుచు వంగుచు లేచుచు - మెలికలు దిరుగుచు వక్రభంగిమల
చంద్రశేఖరుడు తాండవమాడెను - తళతళ మెరిసెడి తెల్ల నాగువలె

హిమాలయాచల మందున దూకెడి - తెల్ల మంచుపులి విద్యుద్రయముగ
వామదేవుడదె తాండవ ధాటిని - అంగ భంగిమల చకచక మార్చెను

ఒకసారి మంద మధుర స్మితుడగు - ఒకసారి అట్టహాస గర్జనుదు
మాధుర్యమొకచో రౌద్రంబొకచో - అమృత హాలహల పారవారముగ

గౌరిముఖ పూర్ణేందు బింబమును - చూచిన వెంటనె హరుడుప్పొంగెను
అంగములాడగ నృత్యము చేసెను - పున్నమి రాతిరి పొంగిన జలధిగ
గౌరమ్మ కూడ నృత్యము చేసెను - కొంతకాలమట శివునితో గూడి
తాండవధాటికి అలసి కూర్చుండె - స్విన్నావయవము లదురుచు నుండగ

నీలలోహితుని నిరుపమ తాండవ - మానందార్ణవ మవధులు లేనిది
నా విశ్వరూప దర్శన సమమది - చూడువారలకు జన్మ ధన్యమగు

రుద్రాక్ష హార వలయము లురమున - గలగల రవములు చేయుచునుండగ
వాసుకి గళమున నర్తించె పడగ - మణిదీధితులవె నృత్యము చేయును

ఒకచో ఢక్కను కొట్టును తిప్పుచు - ఒకచో శూలము తిప్పుచు తిరుగును
ఒకచో చూపును రిక్త హస్తముల - నాట్య ముద్రలను నటరాజు శివుడు

నారాయణ ప్రియుడతడె పద్మా ! నంది వాహనము గంతులు వేయగ
మెడలో పదముల గల గజ్జెలతో - గల గలశబ్దము కర్ణ ప్రియమదె

నటన మనోహరుడెంత సుందరుడు - దిష్టి తగులునని పుర్రెల మాలల
సర్ప భూషలను ధరించునీశుడు - కామున కీర్ష్యను పరిహరింపగా

కాముని దగ్ధము చేసెనందురిల - వట్టి మాటయది సుందరేశ్వరుని
అందము చూసిన స్మరుడె చేసుకొనె -ఆత్మ హత్యనే తగుల బెట్టుకొని

అతడే కనకా భరణములఁ దాల్చు - పురుష మోహనుడ నేనె మోహినిగ
మారిమోహమును పొందితి కలిసితి - మణికంఠునికే జన్మ నిచ్చితిని

నన్నుజూచి మునులెత్తిరి జన్మల - గోపికలుగ పురుషులకె మోహము
నా అందము కలిగించె నాకె అది - శివునిఁ జూడగా కలిగెను పద్మా

ఋషుల హృదయముల వికార హేతువు - నేనైతిని గద నా పాపమునకు
శిక్షగ నాకే ఆ వికారమే - కలిగెను కర్మ ఫలంబులు తప్పవు

ఆది దేవునిది అద్భుత తాండవ - మవలోకించిన భరత మహర్షియు
నాట్య శాస్త్రమును వ్రాసె శంకరుడు - నాట్యాధి దేవుడనగ దత్తుడే

హావ భావముల నభినయించుచును - ఆడుచున్నాడు ఆది దేవుడదె
చూడుము పద్మా! ఎంతో పుణ్యము - చేసిన వారికె లభ్య మీ ఫలము

నీలకంఠుడదె నిర్మల హృదయుడు - నిష్ఠానియతుదు నిశ్చల చిత్తుడు
కరుణా సాగరు డత్యుదారమతి - ఆత్మ సౌందర్య మపారమతడిది

రావణుడడిగిన పార్వతి నిచ్చెను - ఉపమన్యువడుగ క్షీరాబ్ధినిచ్చె
భస్మాసురునకు తననే భస్మము - చేయు వరమిచ్చె ప్రేమ సముద్రుడు

శివుని కళ్యాణ గుణ రూపములను - ఆదిశేషుడును వర్ణించలేడు
అతడి పొందుకై ఎంత తపించెను - పార్వతి దానిని బట్టియె తెలియును

నీ మొగుడు నేను నిజమే పద్మా - నా మొగుడు శివుడు మోహిని నైతిని
శివుడు తండ్రిగా నేను తల్లిగా - నా సుతుడు బ్రహ్మ గురువుగ నగుదుము

ఒక్కడె దత్తుడు వాని భావములె - గుణత్రయముగా త్రిమూర్తులైతిరి
భావమె రూపము దాల్చె నూహయది - గుణమన భావమె గుణమే రూపము

ఒక్కడె మనుజుడు మూడు భావముల - నున్న రీతిగా ముగ్గుర ముందుము
సృష్టి స్ధితి లయ కర్మ భావముల - త్రిమూర్తులనగా త్రిగుణ భావములె

ఊహించునపుడు బ్రహ్మ దేవుడన - ఊహను నిల్పగ విష్ణుదేవుడన
ఊహనాపగ రుద్ర దేవుడన - ఒక్కడె దత్తుడు మూడు నామముల

ఒకచో నొక్కొక మూర్తి గొప్పయగు - మిగిలిన యిరువురు తగ్గియుందురిట
ఈ భేదమంత క్రీడా వినోదము - పరమార్ధములో ముగ్గురు ఒక్కడె

ఆడేదినేను చూచేది నేను - నా ఆట నేనే ఆనందింతును
ఆనందిచుట కొరకై భేదము - మాయా బలమున కల్పించెదనిట

మూడు భావముల త్రిమూర్తులైతిని - నానా భావము లయ్యెను జగతిగ
దత్తైక్యముతో త్రిమూర్తులుందురు - దత్త భిన్నముగ జగములు వెలుగును

దత్తాధారము జగత్తు భిన్నము - నేతి నేతియని శ్రుతియిదె చెప్పును
పీటపైన ఘటమున్నది కానీ - ఘటమందు పీట లేదని తెలియుము

త్రిమూర్తులందున వ్యాపించియుండు - దత్తుడు తేగెలో విద్యుత్తు బోలి
విద్యుత్తు తీగె తీగె విద్యుత్తు - మేమే దత్తుడు దత్తుడే మేము

తాదాత్మ్యమున్న భావమె త్రిమూర్తి - తాదాత్మ్య హీన భావమె జగత్తు
భావరహితుడె నిర్గుణ దత్తుడు - భావము చీమగ నున్నను లేనిదే

జగత్తులున్నను లేకున్న నొకటె - అద్వితీయుడే దత్తుడు బ్రహ్మము
గుణమన చీమయె నిర్గుణుడెప్పుడు - నిర్గుణ సగుణము లద్వితీయములె

ఆహా ! తాండవమెంత రమ్యమది - బాహ్యాత్మలలో సుందరుడు శివుడు
సుందరేశ్వరుడు వాని తాండవము - కాకుండనెట్లు సుందర మయముగ

పంచ చామరము ఛందస్సు నందు - ఏవిధి పదముల గంతులు వినబడు
ఆ విధి పదముల గంతులు వినబడు - నూపుర రవములు కర్ణ సేయములు

కాళీయ మర్ధన మందున నేనును - శివ తాండవమును చేసి చూపితిని
శివతాండవమును చూసిన పిమ్మట - అట్లు చేయమది కోరిక కల్గెను